Markttoets Trekdijk. Dubieus?

De aanleiding: De financiële situatie van Middelburg
De dure aankoop van de Trekdijk pal tegen de gemeentegrens met Vlissingen leidde tot jarenlange onmin met Vlissingen.
Bovendien bleek Middelburg zich daardoor ook financieel in de nesten te hebben gewerkt.
Door aangescherpte boekhoudregels diende de Trekdijk te worden afgewaardeerd naar de veel lagere marktwaarde. Een verliespost van zo'n € 7 miljoen voor de al armlastige gemeente.
Omdat in dat geval, net als Vlissingen, een artikel-12 status dreigde, wilde het toenmalige college dat kennelijk hoe dan ook voorkomen. Daarvoor moest wel met de buurgemeenten worden overeengekomen dat de Trekdijk in het nieuwe Walcherse bedrijventerreinprogramma van eind 2016, werd opgenomen.

2016: Al overaanbod op Walcheren, zelfs indien 10 hectare ruimte op Arnestein niet wordt meegeteld
Echter uit de officiële in opdracht van de Provincie uitgevoerde vraagraming door de STEC-groep bleek op Walcheren al een overaanbod aan bedrijventerrein. Naast de gebruikelijke leegstand en te koop staande objecten van meerdere hectaren, wilde het college 10 hectare onbenutte grond op Arnestein in het concept bedrijventerreinprogramma niet meetellen.
  • Middelburg was ruim 1 hectare nog in eigendom van de gemeente "vergeten".
  • Daarnaast weigerde Middelburg om bedrijf Eastman te verplichten om zich te houden aan de bebouwingsplicht van 4,2 hectare braakliggende grond. Steeds kwam het college met andere uitvluchten waarom ze dat niet wilde.
  • Bovendien wilde het college 4,6 hectare bedrijfsgrond, die nog steeds in gebruik is door agrarisch bedrijf Kluijfhout, definitief uit de voorraad schrappen door de grond planologisch weg te bestemmen, terwijl Kluijfhout al sinds 2009 bij de gemeente aandrong op grondruil. Kluijfhout gaf aan in dat geval een schadeclaim in te dienen.

Eind 2016: Patstelling: Geen overeenstemming over nieuw bedrijventerreinprogramma
Vlissingen was begrijpelijkerwijs niet bereid om de Trekdijk in het programma toe te voegen, juist omdat het zelf nog voldoende ruimte en plannen had langs de A58 bij Souburg op enkele kilometers van de Trekdijk. En het college van Middelburg weigerde akkoord te gaan als de Trekdijk er niet in werd opgenomen. Daardoor werd de door de provincie vereiste deadline van eind 2016 niet gehaald. Middelburg moest zelf maar eerst aantonen dat de Trekdijk echt noodzakelijk was, maar niet ten koste van Vlissingen.

College Middelburg gaf opdracht aan Ecorys om noodzaak Trekdijk aan te tonen
Vooraf werd blijkbaar Ecorys ingefluisterd welke logistieke bedrijven bereid waren te verklaren dat ze actuele behoefte hadden aan grote kavels in de gemeente Middelburg. Dergelijke grote kavels voor logistieke bedrijven van een hoge milieucategorie zou Vlissingen toch niet willen faciliteren. Uiteraard leverde de Markttoets Trekdijk in no-time de voor Middelburg gewenste uitkomst op. Eigenlijk was dit Ecorys niet echt te verwijten. Zij interviewden enkele op Arnestein gevestigde bedrijven, die verklaarden dat ze inderdaad acute behoefte hadden aan grote kavels om te kunnen uitbreiden en daarvoor naar de Trekdijk wilden verhuizen. Want vanwege de historische binding met Middelburg wilden ze niet verhuizen naar het zeehaventerrein in Vlissingen, wat zich op enkele kilometers van de Trekdijk bevindt.

Acute behoefte aan Trekdijk is volkomen ongeloofwaardig
Inmiddels 6 jaar later zijn er nog geen logistieke bedrijven uit Middelburg vertrokken omdat de huidige locatie te krap zou zijn. Dus de acute behoefte uit de markttoets Trekdijk bleek schromelijk overdreven. Een bekend Transport en containerbedrijf, is blijkbaar door het college is aangespoord om een brief aan de raad te sturen dat ze onvoldoende ruimte hebben om de huidige locatie op Arnestein uit te breiden. In de brief wordt niet gemeld dat het bedrijf eigendom is van een naastgelegen perceel M. nr. 502 van 1,825 hectare. Dit perceel verhuurt genoemd familiebedrijf inclusief loods aan....... Eastman, die weer eigenaar is van een sinds 2005 braakliggend perceel aan de andere kant van Wielemaker. Dat zowel de gemeente als fa. Wielemaker zich niet inzetten om Wielemaker op Arnestein te laten uitbreiden, wijst erop dat dit bedrijf helemaal geen acute behoefte heeft om uit te breiden.

Markttoets Trekdijk heeft geen oog voor ladder van duurzame verstedelijking
In de inleiding staat letterlijk: De markttoets wordt uitgevoerd met het oog op de ladder voor duurzame verstedelijking.
Er wordt echter volledig voorbijgegaan aan de leegstand op Arnestein en bovendien wordt in de markttoets het argument gebruikt dat bedrijven er de voorkeur aan geven in de gemeente Middelburg te blijven. Terwijl als inderdaad bedrijven verhuizen naar de Trekdijk, de leegstand op Arnestein verder toe zou nemen. Op pag. 10 van de toets staat: Zo geldt voor Arnestein te Middelburg een herstructureringsopgave van 50 hectare. Merkwaardig dat Ecorys dit niet verder heeft uitgewerkt ( of niet van de opdrachtgever mocht doen? ).

Standpunt college Vlissingen na consultatie gemeenteraad: Niet akkoord met Trekdijk.
Met tegenzin van Vlissingen werd 5 hectare Trekdijk als complementair aanbod in het concept-bedrijventerreinprogramma opgenomen. De Trekdijk mocht echter niet als zichtlocatie worden ontwikkeld, zodat het ook in dat opzicht geen concurrentie zou betekenen voor het bedrijventerrein bij Souburg. Met deze verregaande tegemoetkomingen bleek het college van Vlissingen bereid in te stemmen met 5 hectare Trekdijk als complementair aanbod. Maar het college van Vlissingen zou pas definitief instemmen nadat ze over dit gevoelige onderwerp eerst de gemeenteraad had geraadpleegd. Het provinciebestuur zou het definitieve akkoord afwachten. Maar de raad in Vlissingen doorzag blijkbaar dit spel en wees massaal het ontwikkelen van de Trekdijk tot bedrijventerrein af. Daarmee zou de Trekdijk dus niet in het bedrijventerreinprogramma worden opgenomen.

Merkwaardige rol GS van Provincie
.........Maar inmiddels bleek GS van de provincie het bedrijventerreinprogramma ondanks het beloofde voorbehoud al op bedenkelijke wijze wijze te hebben vastgesteld. Wellicht wilde GS voorkomen dat Middelburg een artikel-12 gemeente zou worden en het provinciebestuur een falend toezicht verweten kon worden.
Het college van Middelburg was hier blijkbaar vooraf al over geïnformeerd, want zelfs voor de definitieve instemming van Vlissingen bleek de accountant al geïnformeerd dat er overeenstemming was over de Trekdijk in het nieuwe bedrijventerreinprogramma. Hierdoor werd afwaarderen van de Trekdijk voorkomen. Deze steun van de provincie aan Middelburg vond het provinciebestuur blijkbaar belangrijker dan toe te zien dat de ladder van duurzame verstedelijking wordt toegepast. Namelijk eerst aantonen dat er behoefte is en dat er geen andere locaties mogelijk zijn op of aangrenzend aan bestaande bedrijventerreinen.

College weigert de raad van Middelburg te informeren over de geïnterviewde bedrijven
Zelfs raadsleden van de coalitiepartijen twijfelden aan de objectiviteit van het door Ecorys uitgevoerd "markttoets". Het college bleef echter bij herhaling weigeren om, zelfs onder geheimhouding, raadsleden te informeren over de geïnterviewde logistieke bedrijven.

Update februari 2023
Hans van Hal